ساختار بن مایه های داستانی امیرارسلان

نویسندگان

میلاد جعفرپور

دانشگاه تربیت معلم سبزوار مهیار علوی مقدم

دانشگاه تربیت معلم سبزوار

چکیده

بررسی آثار حماسی- پهلوانی منثور فارسی که تحت تأثیر شاهنامه و پیرو سنّت روایی پدید آمده اند، یکی از حوزه هایی است که در جریان پژوهشی عصر حاضر مورد توجّه قرار نمی گیرند. امیرارسلان واپسین نمونه برجسته و اثرگذار جریان زوال یافته داستان های روایی فارسی است که در عصر قاجار به صورت نقّالی توسّط نقیب الممالک شیرازی روایت شده و به وسیله توران دخت، فرزند ناصرالدّین شاه به کتابت درآمده است. تأثیر و نفوذ این داستان در صفوف مختلف اجتماعی- فرهنگی ایران، خود گویای اهمیت و جایگاه این اثر بوده است، امّا درک ارزش محتوایی امیرارسلان، در گرو بازشاخت بن مایه های ساختاری چارچوب کلّی این اثراست که همانند سایر نمونه های مشابه خود، به علّت گستردگی و حجم این دسته از آثار، در بطن امیرارسلان گنگ و ناشناخته باقی مانده است. نگارندگان با درک ضرورت انجام پژوهش در زمینه درون مایه شناسی داستان های روایی فارسی و فقر پژوهشی موجود در مورد داستان امیرارسلان، ساختار بن مایه های داستانی امیرارسلان را در چهار بخش بن مایه های شگفت انگیز، بن مایه های حماسی- عیاری، بن مایه های عاشقانه و بن مایه های دینی، بررسیده اند. مشخّصه اصلی شکل گیری بن مایه ها در این اثر، وجود دو عامل تکرار و برانگیزندگی است. از دیگر ویژگی های آشکار این بررسی، تأثیر شاهنامه در امیرارسلان است که در اثر روایت از طریق نقّالی، این پیوند و پیوستگی صورت گرفته است و تلمیحات شاهنامه ای موجود در امیرارسلان، خود بیانگر این موضوع می باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ساختار بن‌مایه‌های داستانی امیرارسلان

بررسی آثار حماسی- پهلوانی منثور فارسی که تحت تأثیر شاهنامه و پیرو سنّت روایی پدید آمده­اند، یکی از حوزه­هایی است که در جریان پژوهشی عصر حاضر مورد توجّه قرار نمی­گیرند. امیرارسلان واپسین نمونة برجسته و اثرگذار جریان زوال­یافتة داستان­های روایی فارسی است که در عصر قاجار به­صورت نقّالی توسّط نقیب­الممالک شیرازی روایت شده و به­وسیلة توران­دخت، فرزند ناصرالدّین­شاه به­کتابت درآمده است. تأثیر و نفوذ این د...

متن کامل

بن مایه های رمانتیکی شعر نیما

رمانتیسم در ایران حاصل شرایط سیاسی اجتماعی خاصی بود، که متعاقب اوج گیری چالش میان جلوه‌های گوناگون سنت، تجدد و بحران برخاسته از آن بود. نیما یوشیج، بنیان‌گذار شعر نو از جمله شاعرانی است که در فضای رمانتیک طبع آزمایی کرده است و بن مایه های رمانتیسم در شعر او تا به جایی است که نمی‌توان آن را از اشعار نیما جدا کرد. رمانتیسم نیما حد فاصل رمانتیسم ناسیونالیستی مشروطه و رمانتیسم احساساتی عصر پس از او...

متن کامل

بن مایه های نمادین در شعر سهراب سپهری

در کنار تشخیص و حس‌آمیزی، نماد، یکی از ویژگی‌های برجسته و مهم لایة بلاغی سبک سهراب سپهری است. برخی از نمادها به دلیل تکرار، به مشخّصه‌ای قابل توجه تبدیل شده‌اند و در شعر او بن‌مایه یا موتیف محسوب می‌شوند. طبق بررسی‌های سبک‌شناختی، واژه‌های «آب»، «نور و روشنی»، «تنهایی»، «تهی»، «هیچ»، «نیلوفر»، «سیب»، «شقایق» و رنگ «سبز و آبی» بن‌مایه‌های نمادین هشت کتاب هستند. این نمادها برگرفته از سه بخش طب...

متن کامل

بن مایه های پایداری در دیوان «ابوسلمی»؛ شاعر معاصر فلسطینی

یکی از شاعران متعهد فلسطینی که زمزمه­های مقاومت را در لابه­لای دیوان خود، به شیوه­های متفاوتی سروده، «عبدالکریم الکرمی» مشهور به «ابوسلمی» است. این شاعر گمنام معاصر که زبانِ اشعارش را وقفِ آرمان­های والای خود و سرزمینش نمود، در سروده­های خویش، زیباترین نواها را در دفاع از وطن خویش نواخته است و عشق به فلسطین، تار و پود وجود شاعر را دربرگرفته است. در دکترین سیاسی «ابوسلمی»، مبارزه تنها راهِ رسیدن به...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
متن شناسی ادب فارسی

جلد ۴، شماره ۲، صفحات ۳۹-۶۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023